‘Er is weinig medewerking
van Wageningen University’

Rinze Joustra bij de jerrycans met AgriMestMix, een mineralenmengsel waardoor de kwaliteit van de drijfmest verbetert.
FOTO NIELS DE VRIES

Meer en meer boeren gebruiken de mineralenmengsels van Rinagro uit Piaam. Het goedje maakt van de drijfmest een betere meststof en heeft ook tal van voordelen voor milieu en klimaat. Maar waar blijft de landelijke erkenning?

Als scholier op de landbouwschool vroeg Rinze Joustra (57) zich vaak af hoe het toch kwam dat mais op bepaalde percelen in het najaar niet wilde afrijpen. ,,Het kwam voor dat boeren dit gewas nog in januari moesten oogsten. Niet normaal.”

Zelfstudie leerde Joustra dat het te maken had met de drijfmest in de kelders van de veehouders. Het bodemleven heeft ongeveer een halfjaar nodig om uit deze mest de organisch gebonden stikstof te mineraliseren. Dat betekent dat veel voedingsstoffen uit in het voorjaar toegediende mest pas in het najaar vrijkomen. Het gevolg: in plaats van dat de maisplant afrijpt, blijft ze groeien.

Waarom gaan we dan de mest in de wintermaanden niet verrijken, zo vroeg Joustra zijn leraren. ,,Ze moesten lachen, maar gaven geen antwoord.”

Joustra bleef daarop zelf werken aan een antwoord en dat resulteerde in 2001 in de oprichting van Rinagro, een bedrijf in mineralenmengsels met bacteriën die zuurstof binden. In de loop der jaren is deze AgriMestMix steeds verder verfijnd waardoor een zuurstofrijkere omgeving gecreëerd wordt in de voorheen vrijwel zuurstofloze drijfmest. Wat die mengsels zijn, geeft Joustra niet het prijs. ,,Cliché: het geheim van de smid.”

,,En dat biedt grote voordelen”, legt Joustra uit, ,,want in een zuurstofloze omgeving heerst de dood, daar is geen leven. In die drijfmest heersen de anaerobe bacteriën die, als ze in aanraking komen met lucht, een tegenreactie ontwikkelen. Ze produceren onder meer ammoniak, blauwzuurgas en de broeikasgassen methaan en lachgas. Door het zuurstofrijker maken van de mest, ontstaan deze gassen beduidend minder, waardoor de uitstoot van broeikasgassen afneemt evenals de stank en er meer en betere voedingsstoffen in de mest blijven. Daardoor heeft de boer minder kunstmest en krachtvoer nodig. En het is voor hem veel veiliger werken, omdat er minder van het gevaarlijke blauwzuurgas vrijkomt.

Steeds meer melkveehouders onderkennen de voordelen. Telde Rinagro in 2010 zo’n 750 klanten, inmiddels zijn het er 2500 in Nederland en circa 1000 in het buitenland. Het kost een gemiddeld bedrijf met 110 koeien circa 1000 euro om zijn mest met AgriMestMix te behandelen.

Rinagro verkreeg in 2014 een Nederlands octrooi voor zijn vinding en dit voorjaar de Europese. Het stoort Joustra echter dat de erkenning bij beleidsmakers en onderzoeksinstituten nog ontbreekt. Vooral de erkenning dat zijn mineralenmengsel de uitstoot van ammoniak en broeikasgassen verlaagt, zou het halen van de klimaat- en milieudoelen voor de melkveehouderij een stuk makkelijker maken.

Het zou de sector bovendien financieel ontlasten. De melkveehouderij staat onder grote druk om de ammoniakuitstoot te verlagen, want natuurorganisaties klagen steen en been dat die uitstoot zorgt voor een overbemesting van hun natuurterreinen. Om die overlast te beperken is het uiterst complexe PAS-programma opgetuigd en daarnaast legt de overheid boeren via de maatlat duurzame veehouderij op om bij nieuwbouw peperdure investeringen te doen in mestvloersystemen dan wel luchtwassers. De frustratie is groot, omdat de ammoniak-uitstoot in Nederland maar niet wil dalen.

Joustra klopt regelmatig aan bij Wageningen University om de voordelen van zijn mineralenmengsels onder de aandacht te brengen. Maar op de een of andere manier doorstaat zijn productconcept nooit de door de landbouwuniversiteit gemaakte onderzoekselectie. Wordt zijn microbiologische aanpak bewust tegengewerkt? ,,Er is in ieder geval weinig medewerking”, merkt de ondernemer diplomatiek op.

Joustra blijft onderwijl zijn bedrijf uitbouwen. Binnenkort start hij een productielocatie in het Duitse Kleef en recent is een nevenvestiging opgezet in Leeuwarden en volgt mogelijk nog een verhuizing naar een locatie bij de Dairy Valley bij de Dairy Campus. Hij heeft goede hoop dat de kringloopwijzer die de zuivelsector steeds dwingender wil opleggen, in het voordeel uitpakt van zijn bedrijf. ,,Dan wordt haarfijn blootgelegd dat melkveebedrijven die mijn AgriMestMix gebruiken heel gunstig scoren in de kringloopwijzer. Dat is logisch, want ze gebruiken minder kunstmest en krachtvoer.”

Bron. LC 3-11-2018, DIRK VAN DER MEULEN